Ήταν λέει ένας ξυλοκόπος και ο γιός του που ξεκίνησαν από το χωριό τους με φορτωμένο το γάιδαρο, με σκοπό να πάνε στη Χώρα. Ελαφρύ το φορτίο κι έτσι ο ξυλοκόπος επιλέγει ν΄ανεβάσει πάνω στο γάιδαρο και το παιδί. Στη διαδρομή συναντούν έναν κυνηγό.
«Ντροπή σου!» φωνάζει ο κυνηγός στον πιτσιρικά. «Παιδί πράμα έχεις τον πατέρα σου να περπατά κι εσύ να χαζολογάς καβάλα;»
Κοκκινίζει ο μικρός, δίνει μια και κατεβαίνει. Ο ξυλοκόπος ανεβαίνει στο ζώο και συνεχίζουν το ταξίδι τους. Σε μια ανηφοριά συναντούν μια γριά, που ήταν υφάντρα. Μόλις τους βλέπει, σταυροκοπιέται.
«Έλα Παναγιά μου! Κοτζάμ άντρας κάθεσαι στο γάιδαρο κι έχεις το καημένο το παιδί να ιδροκοπά περπατώντας;»
Αμέσως ο ξυκοκόπος κατεβαίνει κι αφήνει ξεφόρτωτο το γαϊδαράκο.
Λίγο παρακάτω ανταμώνουν έναν γέρο που κουτσοπερπατούσε με το μπαστούνι του. Κοντοστέκεται, τους κοιτάζει, κουνάει το κεφάλι και μουρμουρίζει:
«Μωρέ σεις, πάει ο γάιδαρος αδειανός κι οι άνθρωποι με τα ποδάρια;»
Τσουπ, πατέρας και γιός ανεβαίνουν στον κυρ-Μέντιο.
Παρακάτω, να σου ένας παπουτσής:
«Άπονοι άνθρωποι!» θυμώνει. «Δε λυπάστε το καημένο το ζώο μόνο φορτωθήκατε κι οι δυο από πάνω;»
Ευθύς, κατεβαίνουνε άνθρωποι και πράγματα. Φορτώνονται μεγάλος και μικρός τα μπαγάζια, λευτερώνεται ο γάιδαρος, ε, φτάσανε κάποια στιγμή στη Χώρα…
Τούτο το τραγελαφικό κουβάρι που ξετυλίγει η ιστορία αυτή –τη μαθαίνουμε στα παιδιά μας, για δες!- μου θυμίζει την καθημερινότητά μας. Όπως τη βιώνουμε, μέσα στους θυμούς και στα γέλια μας, στα προσωπικά μας σκουντουφλήματα και στα οικονομικά μας στριμώγματα, στις πικρίες και στις ανάσες μας.
Μα πιο πολύ, μου θυμίζει την καθημερινότητα που μας σερβίρουν. Όλοι. Μέσα από τις γυάλινες οθόνες πρωτίστως. Που πρωί-βράδυ προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι ακινητοποιημένοι δείκτες του ρολογιού δηλώνουν την αλάνθαστη ώρα και τα μεσημέρια του «καυτού ενδιαφέροντος» στέκονται στη σωστή θερμοκρασία…
Πολύ κακό για το τίποτα, θα λέγανε πολλοί.
Σωστό. Ανοησίες σωρό, αθλιότητες μες στις τηλεοράσεις μας, μες στα σπίτια μας. Και δε φτάνει που σκουντουφλάμε –ζευγάρια και μοναξιές- πάνω σε τοίχους μην έχοντας τρόπους και κόπους να επικοινωνήσουμε, έχουμε και την τηλεοπτική σαχλοθολούρα να μας από-μαραζώνει.
Ένας στους είκοσι –λέει- υποφέρει από κατάθλιψη κι ο ρυθμός θα είναι αύξων, αν δεν αρχίσουμε ν’ αγγιζόμαστε. Μέσα-έξω.
Τώρα θα μου πεις, με τόσα, είτε αποκαρδιωτικά είτε βλακώδη βλέπουμε κάθε μέρα, φυσικό είναι να πέφτουμε σε μεγάλη μαυρίλα.
Για να μην πω ότι χρήζει ερμηνείας το ότι μια πάρτη πάσχουν από… ευδιαθεσία!
Κάθομαι και σκέφτομαι, που λέτε, ποιος είναι κείνος που σήμερα, κάθεται –δίχως να σκέφτεται, δεν αμφιβάλλω- μπροστά στην τηλεόραση, απαξιώνοντας –κάποιες φορές- τη σχέση με το ταίρι του και ξοδεύοντας ετούτο το πολύτιμο αγαθό, το χρόνο. Πόσο λογαριάζουμε τις ζωές μας λοιπόν. Πόσο, ώστε να τις πετάμε αδιάφορα μέσα σ΄ αυτόν τον αηδιαστικό, αποχαυνωτικό, τηλεοπτικό πολτό.
Άνθρωποι στερημένοι γλωσσικά και συναισθηματικά ανορθόγραφοι, φωνασκούν διεκδικώντας το χρόνο μας μέσα σ’ ένα εντελώς άνυδρο, τεράγωνο τοπίο.
Πάντως, είναι ενδελεχώς μελετημένο και αποκρουστικά ομοιόμορφο. Μιλώ γι’ αυτό το σύστημα, το αμερικανόφερτο –υποψιάζομαι-, με τα αυστηρά προδιαγεγραμμένα πλαίσια: μελετάται και καθορίζεται βέβαια από τους διαφημιστές, που, δουλειά τους είναι να εντοπίσουν πως θα γίνει αποδοτικότερη η δαπάνη του πελάτη τους σε κάθε εναλλαγή εικόνων. Κλίβανος απολυμαντικός της όποιας κρίσης μας.
Δεν ξέρω αν εδώ χωράνε έννοιες ηθικής. Και η ηθική, στο κάτω-κάτω, κατασκευή είναι. Ογκώδης, δε λέω, ώστε να μπορεί πίσω της να κρύβεται η εξουσία. Η κάθε εξουσία. Γιατί, σκέφτομαι και το άλλο: Γίνεται η τηλεόραση να είναι φίσκα στη κουλτούρα, καλλιτεχνική, ευπρεπής, με καθαρότητα και ευθύτητα στη ματιά; Ως προϊόν δηλαδή που παράγεται για κάποιο λόγο και εξυπηρετεί ένα ολόκληρο οικονομικό πλέγμα. Δεν ξέρω, αυτού του είδους τα άλλοθι τα θεωρώ χυδαία.
Η κατασκευή αναρίθμητων μηνυμάτων και πληροφοριών είναι καθημερινή ιστορία. Και υπακούει σε μια λογική κατεύθυνσης. Δεν είναι ψέμα, ούτε ανόητη καχυποψία. Παράγονται συγκεκριμένες σημασίες, προτείνεται μια συγκεκριμένη στάση στη ζωή και στα προβλήματά της, διότι απλώς, με τον τρόπο αυτό και με το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα βέβαια, διευκολύνονται οι οικονομικοί αιμοδότες των καναλιών, οι ιδιοκτήτες τους, οι καλεσμένοι τους, συμφέροντα, εξουσίες, καταστάσεις, συστήματα; Ένα και το αυτό.
Εμείς πάνω στο γάιδαρο, κάτω στο γάιδαρο, για να μην πω ο ίδιος ο γάιδαρος, κι εκείνοι σε μια λογική περαστικού που μας κατευθύνει. Λες κι ερχόμαστε εμείς απ’ το χωριό κι αυτοί, είναι από καιρό, στη Χώρα…
και η τρίτη από την ταινία American Beauty